Farklı sıcaklardaki iki farklı akışkan eşanjörün içinden akar, birisi içteki borular boyunca, diğeri dış taraftaki büyük boru (kovan) boyunca akar. Isı, bir akışkandan diğerine transfer olur. Newton’ un ısı transfer kanunlarından yararlanılır. Akışkanlar arasında ısı transferinde kullanılan yöntem, birçok uygulamada kullanılabilir.

Atık ısının tekrar kullanıma alınmasını sağlar, akıllı binalarda çok sık kullanılan bir yöntemdir. Bu, enerjinin geri kazanımını sağlar. Örneğin; buhar kullanan bir tesisin kullanımından çıkan buhar, ısı eşanjörleri vasıtası ile tesisin kullanım suyunun ısıtılması gibi yerlerde kullanılabilir.

Plakalı eşanjör çalışma prensibi temelde aynıdır ama boru ve kovan dizaynlarında çeşitlilik olabilir. İstenilen akışkan sıcaklığına ulaşmak ya da sıcaklığı düşürmek için yapılan dizaynlarda farklılık vardır. En çok 1, 2 veya 4 geçişli tasarımlar kullanılır. Bu sayılar, boruların ve akışkan yollarının, kovan içinde kaç geçiş yapacağını belirler. Tek geçişli ısı eşanjörlerinde, akışkan bir taraftan girer, diğerinden çıkar. İki veya dört geçişli dizaynlar daha fazla kullanılır çünkü akışkan aynı taraftan giriş ve çıkış yapabilir. Bu, konstrüksiyonu daha basit hale getirir. Dolayısıyla verim daha yüksektir.

Bir ısı eşanjörünün tasarımındaki genel düşünce, soğuk veya sıcak bir sıvıdan, bir diğerine ısı transferi için kanallar veya benzer profiller kullanılmasıdır. Plakalı eşanjör çalışma prensibi özetle, karışmadan bir sıvının diğerinin içinde dolaşmasını sağlayarak, borular ve diğer akışkan yollarını içeren boruların, içinde dolaştığı kapalı bölmeden oluşur. Boru duvarları genelde paslanmaz malzemeden yapılmalıdır. Termal ısının, iletkenliği yüksek kapasiteli olan başka bir maddeden, dış taraftaki kapalı bölmeye geçişi sağlanır. Isıyı eşanjörden dışarı vermeyecek plastik veya yüksek ısı kapasiteli başka bir malzemeden yapılır.

Plakalı ısı eşanjörü, bu basit dizaynın, ısı transfer hızını arttırmak için geliştirilmiş halidir. Plakalı eşanjör çalışma prensibi ; kapalı bölme boyunca dolaşan boruların yerine, iki bölme vardır. Genelde derinlikleri azdır. Her bir bölme, sıvının hacminin plaka ile temasına yardımcı olacak şekilde inceltilmiştir. Geniş yüzeye sahip metal bir plaka ile ayrılmıştır.Plaka, en hızlı transferi sağlayacak şekilde, büyük bir yüzey alanına sahip olarak tasarlanmıştır.

Yani plakalı eşanjör çalışma prensibi ; plakaların üzerindeki akış kanallarında dolaşan akışkanlar, contalar vasıtasıyla birbiriyle karışmadan akar ve bu sırada sıcaklık farkından dolayı istenen ısı transferi gerçekleştirilir.

Plakalar üzerindeki akış yönleri, akışın türbülansı bir şekilde ilerlemesini sağlar ve bu da yüksek ısı transfer katsayılarının oluşmasını destekler.